ایران در دوره‌های مختلف زادگاه زنان هنرمند زیادی در عرصه موسیقی بوده است. در دوره معاصر نیز باتوجه‌به تغییرات اجتماعی و فرهنگی، وضعیت زنان در موسیقی سنتی ایران بهبود پیدا کرده است. اگر کنجکاو شده‌اید تا برترین نوازنده تار خانم در ایران را بشناسید، خواندن این مطلب را از دست ندهید.
دلیل محبوبیت ساز تار چیست؟
تار سازی زهی است که در زمان فارابی، موسیقی‌دان معروف ایرانی پا به عرصه وجود نهاده است این ساز بعدها توسط صفی‌الدین ارموی و سایز بزرگان موسیقی تکامل یافت. این ساز خوش‌نوا در ابتدا دارای 5 تا بود، سپس درویش خان به آن یک سیم دیگر افزود. در حال حاضر تار به دلیل صدای خوش و دلنشینش محبوبیت زیادی در بین اهل موسیقی دارد. محبوبیت ساز تار در موسیقی ایرانی به دلایل متعددی برمی‌گردد که می‌توان آنها را در چند دسته کلی بررسی کرد:
قابلیت‌های صوتی و موسیقایی
- گستره صوتی وسیع: تار دارای گستره صوتی وسیعی است که به نوازنده این امکان را می‌دهد که طیف وسیعی از احساسات و حالات موسیقیایی را بیان نماید. از ملودی‌های ظریف و آرام تا قطعات پرشور و حماسی.
- صدای منحصربه‌فرد: تار صدایی گرم، ملایم و درعین‌حال قدرتمند دارد که آن را از بسیاری از سازهای دیگر متمایز می‌کند. صدای آن در موسیقی سنتی ایران، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
- قابلیت اجرای تکنیک‌های پیچیده: این ساز قابلیت اجرای تکنیک‌های پیچیده و ظریف مانند مضراب‌های سریع، گلریزها و ریزه‌کاری‌های مختلف را در اختیار نوازنده قرار می دهد.
جایگاه تاریخی و فرهنگی
تار یکی از سازهای قدیمی و اصیل ایرانی است و ریشه‌های تاریخی آن به دوره‌های گذشته برمی‌گردد. این قدمت تاریخی، به محبوبیت و اعتبار آن در فرهنگ ایرانی افزوده است. این ساز خوش صدا، در بسیاری از آثار برجسته موسیقی سنتی، جایگاه ساز اصلی یا همراه استفاده می‌شود. این نقش کلیدی، باعث شده است تا تار به‌عنوان نمادی از موسیقی اصیل ایرانی شناخته شود. در ادامه مقاله برترین نوازنده تار خانم در ایران، شما را با ساختار این ساز آشنا خواهیم کرد.
جنبه‌های تکنیکی و ساخت
تار ساختاری شبیه دو قلب چسبیده به هم دارد. این ساز با داشتن گستره صدایی 3 اکتاو از دو کاسه بزرگ و کوچک از جنس چوب درختان توت ساخته شده و روی کاسه ها با پوست نازکی پوشیده شده است. دسته این ساز معمولا از چوب گردو تهیه می‌شود. به‌طورکلی ویژگی‌های ساختاری تار عبارت است از:
- ساختار و طراحی تار، به‌گونه‌ای است که نواختن آن، باوجود پیچیدگی‌های تکنیکی، به نسب راحت‌تر از سایر سازها می‌باشد.
- اندازه و وزن نسبتاً مناسب تار، نواختن و حمل‌ونقل آن را آسان می‌کند.
معرفی برترین نوازنده تار خانم در ایران
در حال حاضر تار به عنوان سازی قدرتمند در موسیقی سنتی ایران جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است، این ساز به زیبایی با صدای خواننده هماهنگ می‌گردد و به همین دلیل در کنسرت‌های مختلف از تار به عنوان ساز اصلی استفاده می‌شود. مثلاً در کنسرت بانوان گروه راستان که در داخل و خارج از کشور طرف‌داران زیادی دارد تار توسط خانم آزاده امیری، یکی از برترین نوازندگان زن نواخته می‌شود. برای شرکت در کلاس های خانم امیری می توانید به آموزشگاه موسیقی دادآفرین مراجعه کنید. در ادامه به معرفی ایشان خواهیم پرداخت.
استاد آزاده امیری متولد سال 1357 در تهران، ایشان نوازندگی تار را با حمایت‌های پدرش از کودکی شروع نمود. وی دوره متوسطه را در هنرستان موسیقی سپری کرد و سپس در رشته موسیقی از دانشگاه تهران، فارغ التحصیل شد. بانو امیری موسیقی را در نزد اساتیدی چون ارشد طهماسبی، هوشنگ ظریف، داریوش طلایی بهروز همتی، حسین علیزاده و داریوش پیرنیاکان آموخته است. ایشان در حال حاضر برترین نوازنده تار خانم در ایران می‌باشد. خانم امیری با اجرهای به یادماندنی خود در کنسرت راستان همه را مجذوب خود نموده است. برخی از فعالیت‌های خانم آزاده امیری در عرصه موسیقی عبارتند از:
- تأسیس ارکستر دادآفرین در سال ۱۳۷۶
- تأسیس آموزشگاه موسیقی دادآفرین ۱۳۸۲
- عضویت در ارکستر ملی سال (1376،1384)، ارکستر بانوان صدا وسیما و ارکستر نغمه
- عضویت در گروه‌های بهار به سرپرستی هنگامه اخوان، ژیوار، ارکستر چکاوک، مهر، دست‌افشان، ترمه و…
- کارشناس موسیقی مدرسه موسیقی صدا وسیما
- تاسیس و سرپرستی ارکستر راستان ۱۳۹۲
- اجرای کنسرت‌های بسیار در شهرهای ایران و سایر کشورها همچون سوییس، دانمارک، دبی، چین، ابوظبی، کویت، روسیه، قزاقستان.
- مدرس نوازندگی سه‌تار و شناخت ردیف و موسیقی ایرانی در کنسرواتور چایکوفسکی شهر مسکو
- ….
